Knowing others is wisdom
Knowing the self is enlightenment
Mastering others is strength
Mastering the self is true power
– Lao-Tzu, Tao

Hoe werkt macht?

In de masterclass Executive Coaching dook ik in de wereld van directies, de ‘C-level’. Een niveau waarop ik als coach behoorlijk wordt uitgedaagd. Dat is tegelijk boeiend, ik heb met mijn achtergrond veel te bieden, en beangstigend. Het is een wereld waarin macht aan tafel aanschuift. Materie waarbij je stevig in je schoenen moet staan om dwars door de golven daarvan door te werken.

De verlammende werking van macht

Voor de tweede lesdag lees ik een mooie uiteenzetting van Mauk Mulder over het thema macht. Daarin zie ik de misvatting terug dat het probleem eenzijdig is:

Misvatting: Het draait om de eigenschappen van degene met macht.
Praktijk: Vaak gaat de discussie, ook in de menswetenschappen, alleen over de typerende eigenschappen van machtige mensen. Dat is onterecht! Macht is een relatie, en dat betekent dat dus ook de minder-machtige mensen bepalen hoe de relatie in elkaar steekt – door wat ze doen en door wat ze laten! Uiteraard drukken
de machtigen meer hun stempel op de relatie, maar zij kunnen niet zonder die ander of anderen die minder macht hebben. De minder-machtigen maken de machtigen.

De risico’s van macht voor de organisatie

Naarmate de leider in de rol meer macht krijgt neemt feedback naar boven toe vaak af. Het vergroot de kans op disfunctioneel gedrag. Laatst zag ik met eigen ogen weer de verziekende werking van macht. Lamgeslagen professionals, waarbij de oplossing wordt gezocht bij de machthebber. Mijn betoog was dat niet daar maar bij de rest de kansen liggen.

“Sommige leiders ervaren de macht die gepaard gaat met hun positie als dermate aantrekkelijk, dat de gedachte aan de mogelijkheid deze te verliezen hun aanzet tot gedrag dat gericht is op behoud van hun positie” (Maner, 2015). Volgens Maner kan de wens om hun positie te behouden zo sterk zijn dat veel leiders bereid zijn om dubieus en onethisch gedrag in te zetten om hun positie te beschermen.

Ergens is er dus ook een kantelpunt waarin de risico’s op misbruik en reputatieschade toenemen. Hoe gaan jullie daar in jullie organisatie mee om? Welke signaalwaarden horen daarbij? En welke interventies?

“Ze vergeten in deze omstandigheden het team- of organisatiebelang, en saboteren de cohesie van hun teams om hun eigen status als leider te beschermen.”, zo lees ik in een artikel van Klaas-Jan Klatten, ‘De psychologie van macht: hoe ontstaat machtsmisbruik door leiders?’. Er wordt wat beschermd, dat gedrag aanklagen alleen zal de situatie niet oplossen.

Herken je dit verhaal? Heb jij met macht te maken? Misschien kan ik je helpen of op zijn minst luisteren. Ik coach mensen die de regie weer willen terugpakken op hun werk.

Wie ben ik als coach?

Het bedrijfsleven en het ondernemerschap heeft voor mij geen geheimen meer. Die ervaring neem ik mee in onze ontdekkingsreis. Ik ben een vriendelijk, vrolijk mens maar mijn vragen zijn soms raak en oncomfortabel. Mijn kracht is om structuur te bieden zodat jij een gekozen pad met zelfvertrouwen zelf kan ontdekken.